Maar liefst 311 miljard dollar per jaar gaat verloren aan belastinginkomsten, doordat bedrijven zich in een ander land registreren dan waar ze gevestigd zijn, om zo van een lager belastingtarief te kunnen profiteren. Ook Nederland maakt een dergelijke constructie mogelijk en is er daardoor mede schuldig aan het mislopen van belastinginkomsten door lage- en middeninkomenslanden. Nederland staat zelfs in de top vijf van landen die als belastingparadijs worden aangemerkt.
In oktober diende Nigeria een resolutie in bij de Verenigde Naties om de mondiale belastingsamenwerking te hervormen. Op 22 november werd tijdens de Algemene Vergadering van de VN de resolutie met een meerderheid van 125 stemmen aangenomen. De meeste westerse landen, waaronder Nederland, stemden tegen.
Overzicht van stemming per land
Het nieuwe verdrag houdt onder meer in dat bij besluitvorming over internationale belastingregulatie alle landen die lid zijn van de Verenigde Naties inspraak hebben en niet, zoals voorheen, alleen de landen die deel uitmaken van de OESO. Ook zal het verdrag bijdragen aan een progressieve en duurzame verbreding van de belastingbasis van lage- en middeninkomenslanden. Dat is nodig, omdat deze landen op dit moment onvoldoende inkomsten hebben om openbaar onderwijs van goede kwaliteit te financieren.
Door de toenemende schuldenlast en de opgelegde bezuinigingen, door bijvoorbeeld het IMF, moeten lonen bevroren of het aantal lonen verminderd worden. De zorg en het onderwijs zijn hiervan de dupe. Niet omdat de lonen in deze sectoren het hoogst zijn, maar het zijn wel de meeste lonen. Dit zorgt ervoor dat het lerarentekort verder toeneemt, de pupil-teacher ratio groeit en de kwaliteit van het onderwijs achteruit gaat.
Overheden in arme landen geven aan dat er bij gebrek aan alternatieven ‘Public Private Partnerships’ worden aangegaan. Hoewel deze PPPs een financiële prikkel geven, spelen er commerciële belangen en worden er voorwaarden gesteld waar het ontvangende land aan moet voldoen. Voor het onderwijs betekent dat bijvoorbeeld dat de leraren niet beschermd zijn door een vakbond, de ongelijkheid groeit tussen kinderen die wel of niet op een private instelling onderwijs volgen en het nationale curriculum niet wordt gevolgd. In Zambia zijn er scholen waar volgens het Engelse curriculum wordt lesgegeven.
Belastingrechtvaardigheid kan worden ingezet als krachtig instrument voor de adequate financiering van openbaar onderwijs volgens de ‘4S Financing Approach’. Deze benadering verzet zich tegen neoliberalisme en bezuinigingen in het pleit voor kwaliteitsvol openbaar onderwijs.
De 4S-financieringsaanpak
Uiteindelijk zal een rechtvaardig mondiaal belasting systeem een positieve impact hebben op het recht op onderwijs (Right to Education)
Bekijk de bijeenkomst van GCE International over dit onderwerp.